Wszystkie podzespoły samochodu tworzą spójny system, który może funkcjonować bezawaryjnie do czasu, gdy jedna lub kilka jego części ulegnie zniszczeniu, zużyciu lub nagłemu uszkodzeniu. Wśród nich wyróżniamy między innymi układ smarowania, w którym ważną rolę odgrywa filtr oleju.
Filtr oleju – co to jest?
Filtr oleju to jeden z najbardziej znaczących elementów układu smarowania pojazdu. Filtruje on, czyli oczyszcza z wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń olej silnikowy, który odpowiada za smarowanie jego części. W filtrze tym zatrzymują się zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne. Do pierwszych z nich należy zaliczyć:
- produkty utleniania,
- pozostałości po niespalonym paliwie,
- produkty po termicznym rozkładzie i spalaniu samego oleju.
Z kolei w grupie zanieczyszczeń nieorganicznych wymienia się cząstki metali i pył z powietrza. Zadaniem filtra oleju jest oczyszczanie go z zanieczyszczeń nawet o wielkości 1/50 milimetra. Przez taką zaporę nie mogą przeniknąć nawet najdrobniejsze drobinki, które mogą przyczynić się do poważnej awarii, a nawet do zniszczenia silnika pojazdu.
Na pierwszy rzut oka filtr oleju przypomina niewielką, walcowatą, metalową puszkę, gdzie wewnątrz znajduje się wkład filtrujący, który wykazuje odporność na rozpuszczanie. Jest on ułożony w harmonijkę, co zwiększa jego powierzchnię roboczą. Wewnątrz wkładu w filtrze oleju znajduje się zawór nadciśnienia. Olej trafia do filtra przez nieduże otwory w pokrywie, a następnie jest filtrowany przez wkład filtrujący. Do silnika dociera już tylko czysty olej, przez zawór na środku puszki. Wpływa on pod dużym ciśnieniem – około 5 barów. Przy zwiększonym ciśnieniu w filtrze otwiera się przepływ nieprzefiltrowanego oleju, który jest w stanie odpowiednio nasmarować silnik i nie dopuścić do jego przetarcia.
Czasem można spotkać się z zaworem przeciwzwrotnym, umieszczonym przy pokrywie filtra, który zamyka przepływ oleju przez otwory wlewowe. Dzięki niemu po unieruchomieniu silnika, olej pozostaje bezpiecznie w puszce i nie spływa z powrotem do miski. Kiedy ponownie silnik zostanie uruchomiony, pierwsza jego dawka trafia z filtra do podzespołów wymagających smarowania.
Podobnym zaworem jest zawór EKO, który zapobiega wylewaniu się z filtra czystego oleju, przez co przyspiesza się czas potrzebny na dotarcie pierwszej, przefiltrowanej dawki oleju do silnika.
Wymiana filtru olejowego
Zasadniczo filtr oleju powinien być wymieniany za każdym razem, gdy dokonujemy całościowej wymiany oleju silnikowego. Zaleca się wymianę raz do roku albo po przejechaniu od 15 do 30 tys. km.
Wymiany można dokonać samodzielnie i nie powinno to sprawić żadnej trudności. W pierwszej kolejności rozgrzewamy silnik, a podwyższona temperatura spowoduje rozrzedzenie oleju. Wtedy łatwiej spłynie on z silnika, ale nie będzie zbyt gorący. Potem otwieramy maskę, odkręcamy korek wlewu oleju i wyciągamy znajdujący się tam bagnet, który także można przy okazji oczyścić ze starego, zaschniętego oleju.
Do wymiany filtra oleju trzeba podnieść samochód na podnośniku lub wjechać na kanał. Click To TweetNajpierw podstawiamy pojemnik na zużyty olej pod śrubę spustową w misce olejowej. Widoczny pod samochodem w takim wypadku powinien być także filtr oleju. Kluczem odkręcamy śrubę spustową, ale do wykręcenia filtru puszkowego oleju potrzebny jest specjalny klucz z gumowym paskiem. Filtr także wykręcamy i czekamy, aż ścieknie cały olej z układu smarowania. Kiedy olej zostanie usunięty, można oczyścić i wysuszyć poszczególne elementy układu, a następnie posmarować gumową uszczelkę nowego filtra niewielką ilością oleju. Filtr wkręcamy, z wyczuciem, tak aby nie uszkodzić uszczelki. Można tego dokonać ręcznie lub z użyciem klucza. Ostatecznie wlewamy nowy olej silnikowy i gotowe.
Rodzaje filtru olejowego
Wyróżniamy co najmniej kilka rodzajów filtrów oleju, biorąc pod uwagę zasadę działania, jakość filtrowania oraz lokalizację w układzie smarowania.
Zasada działania filtrów oleju pozwala wyodrębnić:
- filtry przegrodowe (objętościowe: włókninowe, absorpcyjne, z porowatych tworzyw sztucznych oraz ze spieków porowatych; powierzchniowe: siatkowe, szczelinowe i papierowe),
- filtry energetyczne (odśrodkowe, magnetyczne i grawitacyjne),
- złożone (mieszane – stanowiące połączenie filtrów przegrodowych i energetycznych).
Klasyfikacja filtrów oleju wyodrębnionych według jakości filtrowania obejmuje filtry zgrubne, dokładnego oczyszczania i pomocnicze, a według rozmieszczenia w układzie smarowana: filtry bocznikowe, pełnoprzepływowe, szeregowo-bocznikowe.
Filtr oleju wyposażony w dodatkowy zawór zwrotny na wlocie i/lub na wylocie ma zapobiegać wypływowi oleju zgromadzonego w filtrze i układzie smarowania do miski olejowej. Może do tego dojść przy dłuższych postojach auta i przy wyłączeniu silnika.
Kolejnym typem filtra oleju jest filtr z termostatem. Nie dopuszcza on do nadmiernego zagrzania się oleju i do awarii silnika wywołanej z tego powodu.
W starszej generacji pojazdach samochodowych stosowane są wkłady filtrów oleju. Click To TweetZnajdują się one w rozkręcanej obudowie i podlegają wymianie. Można je spotkać w samochodach ciężarowych i osobowych. Wymienia się tylko wkład filtrujący, a nie cały filtr.
Najczęściej w samochodach z silnikiem spalinowym stosowane są jednak puszkowe filtry oleju, choć w nowoczesnych silnikach są coraz rzadziej spotykane. Ich zaletą jest duża odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz prostota wymiany na nowy filtr.
Dobór filtru olejowego
Właściwie wybrany pod kątem modelu auta filtr oleju dobrej jakości, przyczyni się do zwiększenia wydajności olejów silnikowych. Zapewni wydłużoną, dodatkową ochronę silnika i ich efektywność eksploatacji. Oczyści olej z zanieczyszczeń, ale nie zastąpi jednocześnie obowiązkowej wymiany oleju silnikowego, który podlega procesom samoistnej degradacji. Najlepiej dobrać filtr oleju na podstawie oznaczenia na silniku lub w instrukcji obsługi pojazdu.
Usterki spowodowane nieszczelnością filtru olejowego
Niezwykle kosztowną awarią, do której może doprowadzić nieszczelność filtru olejowego, jest zatarcie silnika. Odpowiednie smarowanie zapewnia bezawaryjną pracę silnika i jego elementów, m.in. pierścieni tłokowych, czy cylindrów. Niewielka warstwa filmu olejowego redukuje skutecznie tarcie. Jeśli jej nie ma, co może wynikać z nieszczelności filtru, to elementy stykają się ze sobą i gwałtownie wzrasta tarcie. Większość energii mechanicznej zamienia się wówczas w ciepło i mówimy o tarciu suchym. W skrajnych przypadkach silnik przestaje pracować, a elementy układu korbowo-tłokowego stapiają się w jedną bryłę.
Brak czystego oleju w układzie smarowania, będący wynikiem niesprawnego filtra, powodować może z tego tytułu poważne uszkodzenie podzespołów w silniku.
Podsumowanie artykułu
Sprawnie działający filtr oleju będzie zapewniał usuwanie z oleju silnikowego wszelkich zanieczyszczeń. Przy regularnej jego wymianie, najlepiej przy okazji wymiany oleju silnikowego, zapewnimy właściwe funkcjonowanie całego układu smarowania.
Wasze ostatnie komentarze